Son yıllarda ülkemizde yaşadığımız acı olaylar sonrası sık sık idam söylemleriyle karşı karşıya kalıyoruz. Toplum için faydalı olması yönünde istenilen idam cezası suç oranını azaltır mı sorusunu Uzman Psikolog Serkan Yükcü Yasemin.com takipçilerine özel açıkladı.

İdam cezası, tarih boyunca suçlulara en ağır ceza olarak uygulanmıştır. Ancak günümüzde bu ceza birçok ülkede tartışmalı hale gelmiş ve insan hakları ihlalleri ile ilişkilendirilmiştir. Bazı ülkeler idam cezasını tamamen kaldırmışken, hala yürürlükte olan ülkelerde uygulamanın suç oranlarına nasıl etki ettiği büyük bir merak konusudur.

İDAM CEZASI UYGULAYAN ÜLKELER

İdam cezası günümüzde Amerika Birleşik Devletleri, Çin, İran, Suudi Arabistan, Japonya, Kuzey Kore gibi birçok ülkede hala yasal bir cezalandırma biçimidir. Bu ülkelerde idam genellikle cinayet, terörizm, uyuşturucu kaçakçılığı gibi ciddi suçlar için uygulanmaktadır. Ancak her ülkenin adalet sistemi, cezanın uygulanma biçimi ve suç tanımları farklılık göstermektedir. 

SUÇ ORANLARINA ETKİSİ

İdam cezasının suç oranlarını azaltıp azaltmadığı konusunda kesin bir kanıt bulunmamaktadır. İdam cezasının yürürlükte olduğu bazı ülkelerde suç oranlarının düşük olması, cezai caydırıcılıktan çok diğer sosyo-ekonomik faktörlerle açıklanabilir.
Örneğin, Suudi Arabistan ve Japonya’da suç oranları oldukça düşükken, Amerika Birleşik Devletleri’nde suç oranları diğer gelişmiş ülkelere kıyasla daha yüksektir. Bu durum, idam cezasının tek başına suç oranlarını belirleyen bir faktör olmadığını göstermektedir.

ÖNERİLER

Suç oranlarını azaltmak, toplumun güvenliğini sağlamak ve refahını artırmak için çok yönlü bir yaklaşım gerektirir. Bu süreç, cezai önlemlerden çok, suçun kökenine inen sosyal, ekonomik ve eğitsel reformlarla desteklenmelidir.

• 1.Eğitim: Eğitim, suçla mücadelede en etkili uzun vadeli çözümlerden biridir. İyi eğitim almış bireylerin iş imkanlarına erişimi daha kolaydır, bu da ekonomik olarak güçlü olmalarını sağlayarak suç işlemelerini engeller. Ayrıca, gençlerin erken yaşlardan itibaren suç önleyici eğitimlerle bilinçlendirilmesi önemlidir.
•  2.Ekonomik Refahın Artırılması: Yoksulluk ve işsizlik, suçun temel nedenlerinden biridir. Hükümetler, işsizlik oranını düşürmek, bireylerin temel ihtiyaçlarını karşılayacak gelir elde etmelerini sağlamak için istihdam yaratıcı politikalar uygulamalıdır. Sosyal güvenlik ağlarının güçlendirilmesi de suç eğilimlerini azaltabilir.

• 3. Adalet Sistemi Reformu: Adalet sisteminin hızlı, adil ve etkin işlemesi, suçun caydırılmasında büyük bir rol oynar. Suçluların cezalandırılmasının yanında rehabilitasyon programları da uygulanarak suç işleyen bireylerin topluma yeniden kazandırılması sağlanmalıdır.
•  4. Toplum Ruhsal Destek Programı: Risk altındaki gruplara yönelik sosyal hizmet programları, suç oranlarını azaltmada kilit bir rol oynar. Bağımlılıkla mücadele, aile içi şiddeti önleme ve gençlere yönelik destek programları, suç işlemeyi düşünen bireyleri topluma kazandırmada etkilidir.

Bu stratejiler, uzun vadeli bir süreç gerektirse de, suçun kökenine inen ve toplumu güçlendiren yaklaşımlar olarak suç oranlarının azalmasına önemli katkılar sunabilir.

SONUÇ

İdam cezası, suçla mücadelede caydırıcı bir unsur olarak savunulsa da, suç oranlarını düşürdüğüne dair bilimsel bir konsensüs bulunmamaktadır. İdam cezası uygulayan ülkelerdeki suç oranları genellikle diğer sosyo-ekonomik faktörlere bağlıdır. Caydırıcılık iddiasının aksine, ağır cezaların, suçluları engellemede her zaman etkili olmadığını göstermektedir.

Sevgiyle Kalın;

Uzman Psikolog Serkan YÜKCÜ