İlişkinde Hangi Tarafın Konuşuyor?
Kapak: The White Lotus 2. Sezon
Yazı: İrem Öz
Hepimiz zaman zaman partnerimizin bizi anlamadığı hissine kapılmışızdır ya da bizim onu anlamadığımız anlar olmuştur. Peki davranışlarımızın ardındaki sebepleri çözmenin, iletişimde yepyeni bir kapı açabileceğini düşündünüz mü?
Kanadalı psikiyatrist Eric Berne her insanda 3 benlik hali olduğunu söylüyor. Bunlar neler mi?
Friends
Ebeveyn Benlik: Koruyan mı, Eleştiren mi?
Büyüdüğümüz evden taşıdığımız izler… Partnerimize bazen şefkatli ve korumacı yaklaşırız, bazense otoriter ve eleştirel. İşte bu anlarda ebeveyn benliğimiz baskındır.
Modern Family
Çocuk Benlik: Eğlenceli Ama Kırılgan
En neşeli, en yaratıcı halimiz çocuk benliğimizdir. Ama iş duygulara gelince? İşte o noktada sabırsız, kırılgan ve mantıksız olabiliriz. Çocukluğumuzu hatırlatan bir durumla karşılaştığımızda o yaşımızdaki halimiz gibi davranırız.
The Office
Yetişkin Benlik: Mantığın Sesi
Sağduyu, çözüm odaklılık, gerçekçi bakış açısı... Yetişkin benlik, iletişimde dengeyi kurar.
Berne’e göre herkesin bu üç benliği barındırması gerekir. Ama onları ne zaman, nasıl kullandığımız, ilişkilerimizin gidişatını belirler. Davranışlarımızı incelersek hangi durumlarda hangi benliğimizin baskın olduğunu ve bunların nedenini çözebiliriz. Bu da davranışlarımızı kontrol etmemizi ve eksik yönlerimizi geliştirmemizi kolaylaştırır. Bu sayede ilişkilerimizde sağlıklı iletişim kurabiliriz.
How I Met Your Mother
Sağlıklı bir iletişim için partnerimizle konuşurken birbirimizle uyumlu benliklerde konuşmamız önemlidir. Hiç duygusal destek beklediğiniz bir anda partnerinizin size mantıklı çözümler sunduğu oldu mu? İşte o anda siz çocuk benliğinizle ilgi beklerken, o size yetişkin benliğiyle cevap veriyor. Bu uyumsuzluk, kendinizi anlaşılmamış hissetmenize yol açıyor. Ondan şefkatli bir yaklaşım beklerken duygularınızın anlaşılmadığını hissetmek sizi hırçınlaştırıyor ve bir bakıyorsunuz ki ebeveyninden ilgi görmemiş 7 yaşındaki halinize geri dönüşmüşsünüz. Bu da iletişiminizde kopukluk yaratıp tartışmalara sebep oluyor.
Friends
Bir de gizli iletişim var tabii. Partnerimize ne hissettiğimizi söylemek yerine onun anlamasını bekleriz. “Sorun yok” dediğiniz anların %90’ında aslında kocaman bir sorun vardır, değil mi? İletişim yalnızca karşılıklı iki benliğin uyumuyla sağlıklı ilerler. Bu yüzden her zaman karşımızdakinin zihnimizi okumasını beklemeden ona hislerimizi söylemeliyiz. Yetişkin benliğimizi kullanmalıyız yani.
Biliyoruz ki sağlıklı ilişki, sağlıklı iletişimle mümkün. Bunu sağlamak için öncelikle kendimizi gözlemleyerek ilişkimizde yaptığımız hataların altta yatan sebeplerini fark edebiliriz. Bunu fark etmek davranışlarımızı kontrol etmek ve düzeltmek için kilit bir adımdır. Partnerimizin iletişimde hangi benliğinin baskın olduğunu fark edersek de ona uyum sağlamamız kolaylaşır.
About Time
Bugün partnerinizle sohbet ederken kendinize şunu sorun: “Şu an hangi benliğim devrede?” Belki de ilişkinizi dönüştürecek ilk adım bu küçük farkındalık olacak.
Hangi Benliktesiniz? Küçük Bir Test
Kendinize şu soruları sorun:
Ebeveyn Benlik
- Partnerime sık sık “şöyle yapmalısın” diye mi yaklaşıyorum?
- Onu eleştirirken aslında iyi niyetle yönlendirdiğimi mi düşünüyorum?
- Koruma içgüdüm bazen fazla mı kaçıyor?
Çocuk Benlik
- Onun ilgisine en küçük anlarda bile ihtiyaç duyuyor muyum?
- Bazen hislerimi kontrol edemeyip ani tepkiler mi veriyorum?
- Partnerimden “beni anla” mesajını sık sık gizli gizli mi bekliyorum?
Yetişkin Benlik
- Sorunları konuşurken önce sakinleşip sonra mı çözüm arıyorum?
- Onu dinlerken empati kurabiliyor muyum?
- “Ben böyle hissediyorum” diyerek net ve açık konuşabiliyor muyum?