Yaz kahvaltılarının yıldızı menemenin tarihi milattan önceye kadar uzanıyor. Menemenin Türkiye’ye geliş hikayesi ise Cumhuriyet yıllarına dayanıyor.
Menemenin kadim tarihi milattan önceki yıllara kadar uzansa da tam tarihi kesin olarak bilinemiyor. MÖ 1000 yılında Eoliyenlerle İonyalıların sınırlarında bulunan ve bugün Yahşelli Köyü olan yerde ortaya çıktığı düşünülüyor.
İlk başta domates, et ve patates ile yapılan bu yemek zamanla değişikliğe uğramış. Giritli Türkler ekonomik şartlardan ötürü et yerine yumurta, patates yerine de soğan koymaya başlamışlar. Böylece ‘yumurtalı domates’ yemeği ortaya çıkmış oldu. Zamanla bölgenin en sevilen yemeği haline gelmiş.
DOMATESİN YOLCULUĞU
Menemenin ana malzemesi olan domatesin yolculuğu ise dikkat çekiyor. İlk kez ABD’de yetiştirilen domates, 1893 yılında bir mahkeme tarafından sebze olarak adlandırılmıştır. Çünkü sebzelerle birlikte saklanıp yeniliyormuş. Ancak aslında domates bir meyvedir.
Aslında ABD’ye gelişinden çok önce Güney Amerika‘da Bolivya ve Peru’da yabani sarı renkli bir domates bulunmuş ve Meksika’da yetiştirilmeye başlanmıştır.
Kristof Kolomb Amerika’yı keşfettikten sonra gemilerle Avrupa’ya gönderilmiştir. İtalyanlar renginden ötürü başlangıçta onu ‘altın elma’ olarak adlandırsa da zamanla kırmızı türleri de yaygınlık kazandı.
Amerika’da pek çok kişi domatesin zehirli olduğunu zannederek yemeyi reddediyordu ancak 1900’lü yıllarda bu algı değişti ve başka topraklardan gelen bu ilginç meyve sevildi.
Avrupalılar domatesin, insanları romantik yaptığına inanıyordu ve onu ‘aşk elması’ olarak niteliyorlardı.
TÜRKİYE’DE İLK KEZ ADANA’DA EKİLDİ
Resmi kayıtlarda domatesin ilk olarak Adana’da ekildiği yazmaktadır. İzmir’e geliş tarihi ise net olarak bilinmiyor. Ancak Ticaret ve Zahire Borsası kayıtlarına bakıldığında İzmir ve çevresinde1920’li yıllarda yetiştirilmeye başlandığını söylemek mümkün.
Kültürümüzde oldukça kabul gören bu yemeğin bir Osmanlı yemeği olduğu düşünülse de aslında Cumhuriyet‘ten önce ülkemizde bilinmiyordu.
Menemenin tarihi ve Türkiyeye gelişi
MENEMEN’İN FAYDALARI
Her yaş grubunun severek yediği menemen, içeriğinde kullanılan sebzelerden kaynaklı A, B, C, E, K vitaminleri açısından oldukça zengindir. Ayrıca yumurtalardan kaynaklı D ve B12 vitaminlerini de içermektedir.
ÇAKALLI MENEMEN TARİFİ
Samsun’un Çakallı ilçesi menemeniyle meşhur olsa da geçtiğimiz haftalarda menemenin coğrafi işaret tescilini İzmir’in Menemen ilçesi aldı.
Menemen Malzemeleri:
Menemen Yapılışı:
Domateslerin kabukları soyulur ve ince ince doğranır.
Biberler, çekirdeklerinden temizlenir ve ince ince doğranır.
Bakır bir tavada tereyağı eritilir. Önce biberler terletilir. Yumuşadığında domates eklenir.
İyice yumuşayan domatesler bir çatal yardımıyla ezilir ve püre haline getirilir.
En son yumurta sarıları, baharatlar ve kaşar peyniri eklenir.
Not: Yumurta beyazlarını başka bir yerde değerlendirmeyecekseniz menemene yumurtanın tamamını koyabilirsiniz.
News
