Türkiye, hızla yaşlanan bir nüfusa sahip bir ülke olarak demografik dönüşüm süreciyle karşı karşıya. Uzman Psikolog Serkan Yükcü, nüfus yapısında gözlemlenen bu belirgin değişim süreci ve sonuçları hakkında önemli bilgiler paylaştı.

Türkiye’de son yıllarda toplam doğurganlık hızının azalması, sosyoekonomik, sosyo kültürel çok sayıda değişkenin etkisiyle birlikte genç nüfus avantajını kaybediyor. Uzun yıllardır genç nüfusa dayalı demografik yapısıyla övünen Türkiye’de yaşlı nüfusun oranının artması pek çok endişelendirici faktörü beraberinde getiriyor. Uzman Psikolog Serkan Yükcü, Türkiye’nin yaşlanan nüfusuna dikkat çekmek ve toplumsal farkındalık oluşturmak adına dikkat çeken değerlendirmelerde bulundu.

ARTIK GENÇ BİR ÜLKE DEĞİLİZ! YAŞLANDIK…

Evet, Türkiye toplumu hızla yaşlanıyor. Türkiye’nin nüfus yapısı son yıllarda belirgin bir değişim geçiriyor ve bu durum, yaşlı nüfusun (65 yaş ve üzeri) oranının artmasıyla kendini gösteriyor. Bu süreç, hem demografik hem de sosyo-ekonomik açıdan önemli etkiler yaratıyor.

Türkiye’nin Yaşlanma Sürecine Dair Veriler

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 65 yaş ve üzerindeki nüfusun oranı 2000’li yıllardan itibaren düzenli olarak artmaktadır. 2023 itibarıyla bu oran %10’un üzerindedir ve 2050 yılına kadar bu oranın %20’lere ulaşması beklenmektedir.
Türkiye, artık “genç nüfus” özelliğini kaybedip, “yaşlanan nüfus” kategorisine girmektedir.

• Doğum Oranları Düşüyor

Türkiye’deki doğurganlık oranı giderek azalmaktadır. 2000’li yıllarda ortalama doğurganlık oranı 2.38 iken, günümüzde bu oran 2’nin altına düşmüştür. Bu, nüfusun doğal olarak gençleşmesini zorlaştırmaktadır.

• Yaşam Süresi Uzuyor

Sağlık hizmetlerindeki gelişmeler ve yaşam koşullarının iyileşmesi, Türkiye’deki ortalama yaşam süresini artırmıştır. Kadınlar için bu süre yaklaşık 80 yıl, erkekler için ise 75 yıl civarındadır.

Türkiye’deki Nüfusun Yaşlanmasının Sonuçları

1. Ekonomik Etkileri

Çalışma Yaşındaki Nüfusun Azalması: Genç nüfus oranının düşmesiyle birlikte emek piyasasında daralmalar görülebilir. Bu durum, üretkenliğin azalmasına neden olabilir.
Sosyal Güvenlik Sistemi Üzerindeki Baskı: Emekli maaşları ve sağlık harcamaları için ayrılan bütçe artacaktır, bu da sosyal güvenlik sistemine büyük bir yük getirebilir.

2. Sağlık ve Bakım İhtiyacı

Kronik Hastalıklar: Yaşlı nüfusun artması, kronik hastalıkların (kalp, diyabet, demans vb.) daha yaygın hale gelmesine yol açacaktır.

Uzun Dönem Bakım Hizmetleri: Bakıma muhtaç yaşlı bireylerin artmasıyla birlikte, bakım hizmetlerine yönelik talep ve bu alandaki insan gücü ihtiyacı da artacaktır.

3. Toplumsal ve Kültürel Etkileri

Aile Yapısındaki Değişim: Geleneksel Türk aile yapısında yaşlı bireyler genellikle çocuklarıyla birlikte yaşıyordu. Ancak şehirleşme, modern yaşam tarzları ve çekirdek aile yapısının yaygınlaşması, yaşlıların yalnız yaşama oranını artırmıştır.

Yaş Ayrımcılığı: Yaşlı bireylerin toplumsal hayattan dışlanma veya yeterince değer görmeme riski artabilir.

Türkiye’nin Yaşlanan Nüfusa Uyum Sağlaması İçin

1. Yaşlı Dostu Politikalar

Sağlık Hizmetleri: Yaşlı bireylere yönelik sağlık hizmetlerinin çeşitlendirilmesi ve erişilebilir hale getirilmesi önemlidir.

Bakım Hizmetleri: Huzurevleri, bakım merkezleri gibi destekleyici mekanizmalar artırılmalıdır.

2. Sosyal Güvenlik Reformları

Emeklilik sisteminin sürdürülebilirliğini sağlamak için kapsamlı reformlar yapılmalıdır.

Yaşlı bireylerin ekonomik olarak üretken kalmalarını destekleyen programlar geliştirilebilir.

3. Yaşlı Dostu Şehirler

Şehirlerin altyapısı (ulaşım, konut, kamusal alanlar) yaşlı bireylerin ihtiyaçlarına uygun şekilde düzenlenmelidir.

4. Toplumsal Farkındalık

Yaş ayrımcılığıyla mücadele etmek ve yaşlı bireylerin topluma katkılarını vurgulamak için bilinçlendirme kampanyaları düzenlenmelidir.

Türkiye, hızla yaşlanan bir nüfusa sahip bir ülke olarak demografik dönüşüm süreciyle karşı karşıya. Bu durum hem bir zorluk hem de bir fırsat olarak değerlendirilebilir. Yaşlı bireylerin toplumda aktif, sağlıklı ve değerli bir şekilde varlıklarını sürdürebilmeleri için kapsamlı politikalar ve sosyal destek mekanizmaları oluşturulması büyük önem taşımaktadır.

Sevgiyle Kalın,

Uzman Psikolog Serkan YÜKCÜ